24
noyabr 2021-ci il tarixində Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət
Komitəsinin (AQUPDK), Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM), Bakı Dövlət
Universitetinin (BDU) və Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin (GİZ)
birgə təşkilatçılığı ilə “Gender (kişi və qadınların) bərabərliyinin
təminatları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun qəbul edilməsinin 15
illiyinə həsr olunmuş “Dövlət qulluğunda gender bərabərliyi üzrə Kurikulum”
adlı vəsaitin təqdimat mərasimi keçirilib.
Ailə,
Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova
iştirakçıları salamlayaraq, tədbirin işinə uğurlar arzu edib. O, bu tədbirin
“Gender (kişi və qadınların) bərabərliyinin təminatları haqqında” Qanunun 15-ci
ildönümünə həsr olunmasının əhəmiyyətini vurğulayaraq, bildirib ki, Qanunun
qəbulundan sonra ictimai və sosial həyatda, dövlət idarəçiliyində gender
bərabərliyinin təmin olunması məsələlərinə diqqət artırılmış, bu isə
özü-özlüyündə yeni-yeni layihələrin və vacib tədbirlərin daha çox keçirilməsinə
təkan verilmişdir.
Təqdimatı
keçirilən Kurikulumun AQUPDK, DİM, BDU və GİZ ilə əməkdaşlıq çərçivəsində çap
olunduğunu qeyd edən B. Muradova ilk növbədə müəllifləri, o cümlədən vəsaitin
ərsəyə gəlməsində əməyi olan hər kəsi təbrik edib, eyni zamanda təklif və
müsbət rəylərini təqdim etdikləri üçün ali təhsil müəssisələrinə və BMT-nin
Əhali Fonduna təşəkkürünü bildirib.
Qadın
və kişilərin ictimai-siyasi həyatda fəal iştirakı, onların dövlət
idarəçiliyində bərabər təmsilçiliyi, bütün sahələrdə bərabər hüquq və imkanlara
malik olmasının dövlət idarəçiliyi kursunun prioritet istiqamətlərindən
olduğunu diqqətə çatdıran komitə sədri qadınların kişilərlə bərabər səlahiyyət
və iqtisadi imkanlara da malik olmasının aktuallıq kəsb etdiyini bildirib. O,
ölkəmizdə gender bərabərliyi sahəsində həyata keçirilən mütərəqqi addımların bu
gün də uğurla davam etdiyini qeyd edərək, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi
ilə ölkəmizdə gender siyasətinin reallaşdırılması məsələsində nailiyyətlərin
əldə edildiyini bildirib. B. Muradova onu da əlavə edib ki, dayanıqlı inkişaf
məqsədlərində gender bərabərliyinin təşviq olunması, qadın və qızların
səlahiyyətlərinin artırılması, siyasi, iqtisadi və ictimai həyatda, qərarların
qəbulu prosesinin bütün səviyyələrində bərabər imkanlarını təmin etmək əsas
hədəflər sırasına daxil edilmişdir. Bir çox dövlət qurumlarında gender
məsələləri üzrə məsul şəxslərin fəaliyyət göstərməsi bu sahədə vacib
nəticələrdən biridir.
İdarəetmə
və qərarqəbuletmədə qadınların təmsilçiliyinin artdığını diqqətə çatdıran
komitə sədri bildirib ki, 2021-ci ilin yanvar ayının 1-nə olan statistikaya
əsasən, dövlət qulluqçularının ümumi sayı 26.672 nəfər təşkil edir. Onlardan
7339 nəfərini, yəni 27.5 %-ni qadınlar təşkil edir. Son illərdə qadınların fəal
təmsilçiliyi həm də sahibkarlıq fəaliyyətində müşahidə olunur. Onların öz
bizneslərini yaratmalarına təşviq edilməsi məqsədilə dəstək kampaniyaları və
maarifləndirmə tədbirləri davamlı olaraq həyata keçirilir. Təqdimatı keçirilən
vəsaitin dövlət qulluğuna qəbul sahəsində bir sıra problemli məsələlərin həlli
istiqamətində yeni imkanlar açacağına ümid etdiyini qeyd edən komitə sədri
dövlət qulluğuna qəbul üçün müraciət edənlərin və yaxşı nəticə göstərənlərin
içərisində qadın və qızların nəzərəçarpan yer almasına rəğmən vəzifələrə
təyinatlar zamanı kişi və oğlanlara nisbətən daha az nəticə göstərdiklərini
təəssüflə vurğulayıb.
Almaniya
Federativ Respublikasının Bakıdakı səfirliyinin İqtisadiyyat, Mədəniyyət və
Mətbuat İşləri üzrə nümayəndəsi Zübeyde Oyan gender bərabərliyinin təmin
olunması istiqamətində Almaniya təcrübəsindən bəhs edərək, Azərbaycanda bu
sahədə həyata keçirilən tədbirlərdə iştirak etməkdən məmnun olduğunu qeyd edib.
O, qadın iştirakçılığının təmin olunmasında dövlət qurumları ilə yanaşı,
vətəndaş cəmiyyəti institutlarının, eləcə də cəmiyyətin mühüm rol oynadığını,
bu sahədə səylərin birləşdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.
Dövlət
İmtahan Mərkəzinin Direktorlar Şurasının sədri Məleykə Abbaszadə bu sahənin
vacibliyindən söhbət açaraq “Gender bərabərliyi haqqında Qanunun qəbul olunmasının
15-ci il dönümündə belə bir vəsaitin hazırlanmasının əlamətdar olduğunu qeyd
edib. O, DİM-in 25 ilik fəaliyyətindən bəhs edərək bu illər ərzində keçirilən
imtahanlarda gender aspektlərinin mütəmadi olaraq təhlil edildiyini, qadınların
da kişilərlə bərabər şəkildə, hətta daha böyük uğurlarla bu imtahanlarda
iştirak etdiklərini vurğulayıb: “Hazırda texniki ixtisasları seçən qızların
sayı artmaqdadır, artıq müəyyən stereotiplər sıradan çıxır”.
O,
gender problemləri ilə bağlı məqamlardan danışarkən bunun yalnız qadınlarla
bağlı olmadığını, birgə yaşayış və birgə inkişaf naminə bərabər şəkildə bu
problemlərin, xüsusilə də mövcud stereotiplərin aradan qaldırılması
istiqamətində çalışmağın önəmini qeyd edib: “Aparılan təhlillər, qadınların
ictimai həyatda fəallığının artmasının onların ailə və cəmiyyətdəki
funksiyalarını daha keyfiyyətli və yüksək səviyyədə həyata keçirməsinə səbəb
olduğunu deməyə əsas verir. Gender bərabərliyi ölkənin insan potensialının
inkişafı və vətəndaş xoşbəxtliyinin təmin olunması baxımından vacib amildir”.
Daha
sonra Bakı Dövlət Universitetinin rektoru Elçin Babayev çıxış edərək, bu gün
qadınların cəmiyyətin və milli-mənəvi dəyərlər sisteminin formalaşdırılmasında
müstəsna rol oynadıqlarını qeyd edib. “Təhsil, elm, mədəniyyət, iqtisadiyyat,
istehsalat və digər bu kimi sahələrdə gender bərabərliyinin təmin edilməsi
dövlətimizin hər zaman əsas prioritetlərdən biri olmuşdur və bu gün də belə
davam edir”. Ölkədə hər bir sahədə qadınların rolunun daha da artırılması
istiqamətində Ümummilli lider Heydər Əliyevin rolunu xüsusi qeyd edən rektor
Elçin Babayev əlavə edib ki, bu gün cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən
uğurla həyata keçirilən dövlət qadın siyasətinə, ictimai-siyasi həyatımızın
bütün sferalarında gender siyasətinin güclənməsinə, ölkəmizdə idarəetmənin
müxtəlif səviyyələrində qadınların kişilərlə bərabər təmsilçiliyinə Ailə, Qadın
və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi də öz töhfəsini verir.
Bakı
Dövlət Universitetində 2000-ci ildə “Gender tədqiqatları mərkəzi” və 2002-ci ildə
həmin mərkəzin bazasında “Gender və tətbiqi psixologiya” kafedrasının
yarandığını bildirən E.Babayev vurğulayıb ki, kafedrada gender bərabərliyi
problemi və onun müxtəlif aspektlərinin araşdırılması istiqamətində psixologiya
elminin nailiyyətlərindən hərtərəfli istifadə olunması üzrə elmi tədqiqatlar
aparılır və bu sahə üzrə mütəxəssislər hazırlanır. “Hazırda bakalavr təhsil
səviyyəsində BDU-nun 11 fakültəsində 22 ixtisas üzrə “Genderə giriş” fənni
tədris edilir. “Dövlət qulluğunda gender bərabərliyi üzrə Kurikulum” adlı dərs
vəsaiti gender bərabərliyi sahəsində təlimatlandırma ilə bərabər əyani dərs
vəsaiti kimi istifadə olunur”.
Almaniya
Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri Karin
Hoerhan “Dövlət qulluğunda gender bərabərliyi üzrə Kurikulum” kitabının dövlət
qulluqçularının gender bərabərliyi sahəsində anlayışlarının daha da
artırılmasına müsbət töhfə verəcəyini bildirib. Həmçinin Azərbaycan
Respublikası ilə Almaniya Federativ Respublikasının əməkdaşlığının bundan sonrakı
dövrdə də məhsuldar olacağına inamını qeyd edib.
Rəsmilərin
çıxışdan sonra tədbir Kurikulum müəlliflərinin təqdimatları ilə davam edib.
BMT-nin Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin ləğvi üzrə Komitəsinin (CEDAW) sədr
müavini Elgün Səfərov “Kurikulumun məqsədi, strukturu və həyata keçirilməsi”,
Dövlət İmtahan Mərkəzinin Dövlət qulluğu məsələləri şöbəsinin müdiri Vüqar
Əsgərov “Kurikulumun dövlət qulluğu sistemində tətbiqi və icrası”, Bakı Dövlət
Universitetinin Gender və tətbiqi psixologiya kafedrasının müəllimi Nigar
Səfərova “Kurikulumun təhsil sistemində tətbiqi” mövzusunda çıxış edərək,
bildiriblər ki, insan hüquqları ölkəmizdə prioritet istiqamətlərdəndir, kişi və
qadınların de-fakto və de-yure bərabərliyinin təmin edilməsi hər bir sahədə
bərabərliyinin yaradılması deməkdir. Qeyd edilib ki, beynəlxalq konvensiyalara
və milli qanunvericiliyə əsasən hazırlanan kurikulum bu sahədə yaxşı təcrübənin
formalaşdırılması, səmərəli idarəçilikdə gender bərabərliyinin daha yaxşı
təşviq edilməsi, dövlət qulluqçularının gender bərabərliyi sahəsində
təlimatlandırılması və gender məsələlərinə dair həssaslığın artırılması
istiqamətlərində tədbirlər barədə onların məlumatlandırılması və digər
məsələlər baxımından əhəmiyyətlidir.
“Vətəndaşların
əmək hüquqlarının müdafiəsi liqası”nın sədri, İctimai şuranın sədri Sahib
Məmmədov "Qanunvericilik layihələrinin və qanunların gender ekspertizası
problemi" mövzusunda çıxış edərək, gender bərabərliyinin əmək
münasibətlərində tənzimlənməsi məsələlərini qeyd edib. O, iş yerində seksual
qısnama, bu istiqamətdə işəgötürənlərin öhdəlikləri, eyni zamanda imtahanlar
zamanı gender steretioplərinin qarşısının alınması məsələlərinə toxunub.
Tədbir
iştirakçıların suallarının cavablandırılması və müzakirələrlə davam edib.
